Μουσείο, Εθνικό Ιστορικό (Αθηνών)

Στεγάζεται από το 1962 στο επιβλητικό κτίριο όπου λειτουργούσε μέχρι τη δεκαετία του ’30 η Βουλή των Ελλήνων (Μέγαρο Παλαιάς Βουλής, οδός Σταδίου), το οποίο αποπερατώθηκε το 1875 πάνω σε σχέδια του Γάλλου αρχιτέκτονα Bοulanger. Στη μόνιμη έκθεση παρουσιάζεται ένα μεγάλο μέρος των ιστορικών κειμηλίων που έχει συλλέξει και μελετά η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδας. Μέσα από οργανωμένα σε χρονολογικές ενότητες εκθέματα ξετυλίγεται η ιστορική και πολιτιστική πορεία του νεότερου ελληνισμού από την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 μέχρι τον ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940. Στον κεντρικό διάδρομο, αριστερά και δεξιά της εισόδου, υπάρχουν μαρμάρινες προτομές βασιλέων της Ελλάδας και ιστορικών προσωπικοτήτων, όπως του Αλέξανδρου Υψηλάντη, του Ιωάννη Καποδίστρια και του Σπυρίδωνα Τρικούπη, δύο ακρόπρωρα πλοίων του απελευθερωτικού αγώνα του 1821, καθώς και μία μεγάλη ελαιογραφία της σφαγής της Χίου, έργο του επτανήσιου Λυκούργου Κογεβίνα, αντίγραφο έργου του Ντελακρουά του 1827. Αριστερά της εισόδου και πριν την αίθουσα Α, από όπου αρχίζει η παρουσίαση των εκθεμάτων κατά χρονολογική σειρά, παρεμβάλλεται η αίθουσα Ν, με παραδοσιακές στολές, έπιπλα από κατοικίες ιστορικών προσώπων, όπως το γραφείο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ξυλόγλυπτες καρέκλες από γραφεία των αγωνιστών του 1821, και στους τοίχους υδατογραφίες με μνημεία και τοπία της Ελλάδας του Σκοτσέζου James Skene της δεκαετίας του 1830-1840. Στο μικρό διάδρομο που οδηγεί στην αίθουσα Α υπάρχει ο μαρμάρινος ανδριάντας του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου (1449-1453), του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, όπως είναι γνωστός από την ελληνική λαϊκή παράδοση. Τα εκθέματα της αίθουσας Α προέρχονται από τη μεταβυζαντινή περίοδο, με μεσαιωνικά κράνη Λατίνων του 15ου και 16ου αι. (προθήκη 1), αλυσιδωτές πανοπλίες από το οπλοστάσιο του Μωάμεθ Β’ του Πορθητή της Κωνσταντινούπολης (προθήκη 2), διάφορα πολεμικά αντικείμενα, όπως ακόντια, γυάλινες χειροβομβίδες, αιχμές βελών, τρίβολοι, τα αιχμηρά καρφιά που σκορπισμένα στο κατάστρωμα του πλοίου παρεμπόδιζαν την έφοδο από εχθρικά πλοία, και αλεβάρδες, τα μακριά λογχωτά δόρατα (προθήκη 3). Στους τοίχους έχουν αναρτηθεί δύο πυροβόλα όπλα του 15ου αι., ένα σπάνιο έργο ζωγραφισμένο σε ξύλο που απεικονίζει τη ναυμαχία της Ναυπάκτου του 1517 και αποδίδεται στο μεγάλο ζωγράφο της Κρητικής Σχολής Γεώργιο Κλόντζα, και μία εξίσου σπάνια ξυλογραφία με το ίδιο θέμα του 1581, έργο του μαθητή του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, Lattauziο Bοnastrο. Στην αίθουσα Β εκτίθενται κειμήλια από την προεπαναστατική περίοδο καθώς και από την πρώτη εικοσαετία του 19ου αι. Αυτά περιλαμβάνουν αντικείμενα Φαναριωτών ηγεμόνων και ναυτικών της ίδιας εποχής (προθήκη 1), τα όπλα του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (προθήκη 2), προσωπικά ενθύμια του Αδαμάντιου Κοραή, ντοκουμέντα της δράσης των μελών της Φιλικής Εταιρείας (προθήκη 3) και των πρωτεργατών ιερολοχιτών ηρώων της Μολδαβίας και της Βλαχίας (προθήκη 4), καθώς και το σπαθί, η σφραγίδα και προσωπικά αντικείμενα του αρχηγού τους Αλέξανδρου Υψηλάντη. Επάνω στο γραφείο του Αδαμάντιου Κοραή υπάρχει ένα από τα δώδεκα φύλλα της Χάρτας της Ελλάδας του Ρήγα Φεραίου, τυπωμένης μυστικά στη Βιέννη το 1797. προσέξτε επίσης την ελαιογραφία από την ορκωμοσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και την προσωπογραφία του Υψηλάντη, έργα του Διονυσίου Τσόκου, καθώς και τη σημαία με τα σύμβολα της Φιλικής Eταιρείας. Στις επόμενες τέσσερις αίθουσες (Γ-Ζ) εκτίθενται πολύτιμα κειμήλια και προσωπογραφίες των αγωνιστών της ελληνικής επανάστασης του 1821. Aνάμεσα σε αυτά ξεχωρίζουν οι οχτώ πίνακες, από τους είκοσι τέσσερις που έγιναν συνολικά κατά παραγγελία και με τις ακριβείς οδηγίες του Mακρυγιάννη, για να γνωρίσουν οι Έλληνες τις μάχες και ναυμαχίες του Aγώνα. Φιλοτεχνήθηκαν από τον Δημήτριο Zωγράφο τα έτη 1836-1839 πάνω σε ξύλο (αίθ. Γ). Eπίσης εκτίθενται τα όπλα των Σουλιωτών, που αποτελούν εξαίρετα δείγματα της μεταλλοτεχνίας της Hπείρου (αίθ. Γ, προθήκες 1, 3), τα όπλα του στρατηγού Γεώργιου Καραϊσκάκη (αίθ. Δ, προθήκη 1), η πολεμική εξάρτυση του αρχιστράτηγου Θεόδωρου Κολοκοτρώνη με την περίφημη περικεφαλαία του και τις επωμίδες με τις λεοντοκεφαλές (αιθ. Δ, προθήκη 6), τα ξυλόγλυπτα επιζωγραφισμένα αγαλματίδια του 1840, έργα του Κωνσταντίνου Παπαδημητρίου από τα Άγραφα (αιθ. Δ, προθήκη 8), και στους τοίχους σημαίες των αγωνιστών. Στο διάδρομο από την αίθουσα Δ προς την αίθουσα Ζ εκτίθενται κειμήλια και προσωπογραφίες των αντιπροσώπων της εκκλησίας που συνέδεσαν το όνομά τους με τον απελευθερωτικό αγώνα, μερικά από τα εντυπωσιακά και πολύ όμορφα ξύλινα ακρόπρωρα των πλοίων που συμμετείχαν στις ναυμαχίες και το πιεστήριο του πρώτου Εθνικού Τυπογραφείου. Ειδικός χώρος του διαδρόμου είναι αφιερωμένος στους φιλέλληνες και στη σύμπραξή τους στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821, και ειδικότερα στον Άγγλο φιλέλληνα ποιητή Λόρδο Βύρωνα. Η αίθουσα Ζ είναι αφιερωμένη στη δράση του ναυτικού, με σημαίες, υδατογραφίες, χαλκογραφίες και ελαιογραφίες πλοίων και ναυάρχων, ομοιώματα πλοίων και οπλισμού των ένδοξων πολεμιστών. Δέος προκαλεί το αρχαιόμορφο αγγείο όπου φυλάσσεται η καρδιά του ναύαρχου Κανάρη. Η επόμενη αίθουσα είναι αφιερωμένη στην αρχή της ιστορικής πορείας του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, από το 1828 μέχρι την έξωση του βασιλιά Όθωνα το 1862. Εδώ εκτίθεται και το χειρόγραφο του πρώτου ελληνικού συντάγματος του 1844 (προθήκη 1). Στην αίθουσα Θ μπορείτε να δείτε εκθέματα από το ξεκίνημα του κοινοβουλευτικού βίου στην Ελλάδα: μια μεγάλη ελαιογραφία του βασιλιά Γεωργίου Α’, έργο του σημαντικού ζωγράφου Γεωργίου Ιακωβίδη, εκθέματα που σχετίζονται με την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα το 1864 και τις κρητικές εξεγέρσεις. Επίσης, κειμήλια από τα επαναστατικά κινήματα για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και της Βόρειας Ηπείρου, όπου ξεχωρίζουν τα όπλα και τα προσωπικά αντικείμενα του μακεδονομάχου Παύλου Μελά (προθήκη 4) και το πορτρέτο του, έργο και αυτό του Γεωργίου Ιακωβίδη. Η μνήμη των βαλκανικών πολέμων και της εκστρατείας στη Μικρά Ασία αναβιώνει μέσα από τα εκθέματα της αίθουσας Ι. Στην προθήκη 4 υπάρχει η σημαία του θωρηκτού «Αβέρωφ», αυτή του τουρκικού θωρηκτού «Φετίχ Μπουλέντ», που καταβυθίστηκε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης, καθώς και άλλα αντικείμενα από ελληνικά και τουρκικά πλοία· και πάνω από αυτή την προθήκη ένας όμορφος πίνακας του Λυκούργου Κογεβίνα, όπου απεικονίζεται το θωρηκτό «Αβέρωφ» στην Κωνσταντινούπολη. Εντυπωσιακό είναι το χρυσό δάφνινο στεφάνι, στα φύλλα του οποίου είναι χαραγμένα τα ονόματα εξήντα ελληνικών κοινοτήτων της Ιωνίας και της Ανατολικής Θράκης, και η αρχιερατική μίτρα του Μητροπολίτη Χρυσοστόμου Σμύρνης. Η αίθουσα Κ στεγάζει το θρόνο του βασιλιά Όθωνα, το γραφείο του βασιλιά Γεωργίου Α`, τα έπιπλα και τα προσωπικά αντικείμενά του, καθώς και φορεσιές της εποχής. Iδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δύο ασημένια στέφανα γάμου του 16ου αι. από τη Mικρά Aσία, των οποίων το σχήμα είναι απομίμηση αυτοκρατορικών στεμμάτων. Στις αίθουσες Λ και Μ έχετε την ευκαιρία να δείτε μία από τις πλουσιότερες συλλογές παραδοσιακών ενδυμασιών από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, μερικές από τις οποίες ανήκουν σε γνωστά ιστορικά πρόσωπα, όπως στην κυρα-Φροσύνη και στον υδραίο πρωθυπουργό Δημήτριο Βούλγαρη. Στις εντοιχισμένες προθήκες μπορείτε να δείτε επίσης μια πλούσια συλλογή ελληνικών κοσμημάτων του 18ου και 19ου αι. Στον περίβολο του μουσείου δεσπόζει ο χάλκινος έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, που φιλοτεχνήθηκε στο Παρίσι το 1900 από το γλύπτη Λάζαρο Σώχο. Στη δεξιά πλευρά του κτιρίου υπάρχει ο ανδριάντας του πρωθυπουργού Χαρίλαου Τρικούπη, έργο του 1920, του Θωμά Θωμόπουλου, και στην αριστερή πλευρά ο ανδριάντας του πολιτικού του αντιπάλου Θεόδωρου Δηλιγιάννη, έργο του Γεώργιου Δημητριάδη. Το μουσείο διαθέτει ένα πολύ πλούσιο πωλητήριο με περίπου τριακόσια αντικείμενα, κυρίως παραδοσιακά κοσμήματα της συλλογής του αλλά και διάφορα διακοσμητικά. Διατίθενται επίσης οι εκδόσεις του μουσείου, καθώς και παζλ με ιστορικά θέματα και χειροποίητα μολυβένια στρατιωτάκια. Στο μουσείο στεγάζεται η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδας, που ιδρύθηκε το 1882 και διαθέτει μία από τις πιο πλούσιες βιβλιοθήκες για τη μελέτη του νεότερου ελληνισμού, πλούσια συλλογή σημαιών, στρατιωτικών στολών, σφραγίδων, μεταλλίων, χαρτών, καθώς και ένα από τα πιο αξιόλογα φωτογραφικά αρχεία της χώρας. Γενική άποψη του κτιρίου της Παλαιάς Βουλής, που στεγάζει το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο. Μικροί επισκέπτες σε αίθουσα του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου. Προθήκη με παραδοσιακές ενδυμασίες (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). Μερική άποψη της αίθουσας με πορτρέτα αγωνιστών του 1821 (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). Μερική άποψη της αίθουσας Δ του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, με κειμήλια και προσωπογραφίες των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821. Ακρόπρωρο του πλοίου «Λεωνίδας» του Χατζηγιάννη Μέξη (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). Η ναυμαχία της Ναυπάκτου, αβγοτέμπερα σε ξύλο· το έργο αποδίδεται στον Γεώργιο Κλόντζα (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). «Η πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως», τέμπερα σε ξύλο του Δημήτριου Ζωγράφου (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο). «Το φίλημα του Ιμπραήμ στο νεκρό Παπαφλέσσα», ελαιογραφία του Ανδρέα Γεωργιάδη (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.